Nu de SP bij veel mensen vertrouwen wekt, doen anderen moeite om aan te tonen dat dit niet terecht is. Tijd om een aantal vooroordelen weg te nemen.

Volgens sommigen ben ik de SP – maar niets is minder waar. En dat is maar goed ook. Laat ik zeggen dat ik oprecht blij ben de SP te mogen aanvoeren. Maar laat ik ook vaststellen dat ik ben geworden tot wat ik ben, omdat al die anderen in de SP er steeds waren en ik steeds hun steun heb gevraagd én gekregen. Alleen kun je weinig. Samen kunnen we veel, héél veel! Ik ben blij dat ik één van hen ben! Kijk eens naar die vier vrouwen en vier mannen die nu samen met mij in de Kamer zitten. Ze waren ooit nieuw en onbekend. Maar nu zijn het bewezen kanjers. Als peilingen aangeven dat mensen mij best betrouwbaar vinden, dan komt dat in belangrijke mate doordat ik op hen kan vertrouwen. Op hun geweldige inzet, hun grote vasthoudendheid, hun aanstekende enthousiasme en hun enorme betrokkenheid.

Zonder de partij, zonder al die actieve afdelingen, zonder die meer dan 35.000 leden en al die andere mensen die een actieve bijdrage leverden en leveren aan de ontwikkeling van de SP, was ik niet wie ik ben.

Een ander vooroordeel is dat zowat alle Kamerleden van de SP uit Oss komen en net als ik vroegtijdig van school af en in de fabriek zijn gegaan. Maar ook dat is gelukkig niet zo! Natuurlijk, op onze lijst staan veel kandidaten die net als ik het vooral moeten hebben van de universiteit van het gewone leven – en die is heel leerzaam. Maar mag ook een keertje vermeld worden dat pakweg de helft van onze kandidaten bewezen heeft beter opgelet te hebben op school dan ik. Ja, de SP heeft ook zijn doctors, doctorandussen en meesters in de rechten – en daar ben ik trots op. Want samen geeft dat een heel mooie mix: van een lasser en een epidemioloog en een gastarbeider en een kandidaat-notaris en een verpleegkundige en een historicus – een lijst echt uit alle windstreken, met een lijsttrekker uit Oss en een nummer twee uit Doesburg en een nummer drie uit Amsterdam, maar ook met een politieke vluchteling uit Argentinië, een voormalige gastarbeider uit Marokko, een zoon van Turkse migranten en een dochter van Surinaamse ouders. We hebben een mix van van alles op onze lijst, precies zoals onze partij is, net als de samenleving zelf. Het zijn allemaal individuen, met hun eigen talenten, verleden, kennis en ervaring. Ze hebben allemaal één ding gemeen: ze stáán voor de zaak die de SP bepleit: menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid, solidariteit en de weerslag daarvan in ons beginselprogramma ‘Heel de mens’ en het verkiezingsprogramma. Ik garandeer iedereen: ze zullen níet tegenvallen, ze hebben er erg veel zin an, en ik heb vertrouwen in hen.

Diepgaander is het vooroordeel dat wat de SP wil leuk klinkt, maar echt niet kan. Dat beweren vooral mijn opponenten. Drie dingen daarover. Eén: als onze plannen écht zo leuk, zo goed zijn voor dit land, waarom doen ze dan niet mee? Waarom maken ze het niet samen met ons mogelijk dat het beter en socialer wordt? Twéé: veel van wat wij voorstellen zijn zaken die ooit bestonden, maar door hen naar z’n mallemoer geholpen zijn. Wij vinden niet voortdurend het wiel uit, wij willen de wielen die zij vierkant hebben gemaakt, net als bij de Spoorwegen zeg maar, weer gewoon rond en rijdend maken! Zeg niet dat het niet kan, een fatsoenlijke gezondheidszorg, een eerlijke sociale zekerheid, sociale woningbouw, treinen en bussen die op tijd rijden, een beetje eerlijke inkomensverdeling, solidariteit, echte solidariteit met de armen en verdrukten elders op de wereld. Ooit hádden we die dingen, onze vaders en moeders en opa’s en oma’s bouwden ze zelf op, met bloed, zweet, tranen en een gevoel van trots en tevredenheid. Kom dan nú niet aan met dat wat wij vragen voor de samenleving, niet kan. Iemand zei: na de oorlog waren we arm, maar we besloten dit land te gaan opbouwen en we déden het! Alles kon! En dan zouden we – nu we zó rijk zijn, niets kunnen. En zo is het maar net. Wij willen afrekenen met de Jan Saliegeest die al veel te lang in ons land rondwaart. De SP wil dat we onderhand weer eens iets gaan doen met die maatschappelijke rijkdom. En als onze indruk klopt, vinden heel veel Nederlanders dat er van hun belastinggeld onderhand eens betere dingen gedaan moeten worden dan de afgelopen regeringen hebben gepresteerd.Allicht dat je geld tekort komt als je miljarden weggooit om hypermoderne bommenwerpers te bestellen waar nergens ter wereld een vijand voor te vinden is. Allicht dat je financieel aan lager wal raakt als je het aantal miljonairs onbekommerd laat groeien en hun belasting niet hoger maar steeds lager maakt. Allicht dat je geld tekort komt als je vermogens onbelast laat en vermogenswinsten vrijwel niet aanpakt. Allicht dat je in de problemen raakt als je nooit durft te kiezen om dingen die niet meer nodig zijn, zoals een peperduur leger, met beleid te saneren. Mijn oproep aan onze criticasters: word eens verstandig en ga eens beter om met het geld dat je sinds jaar en dag uit de portemonnee van de burgers krijgt toegeschoven.

Punt drie in reactie op het verwijt: mijn opponenten kunnen wel zeggen dat wat wij willen niet kan, maar ze zitten ernaast. Onze 150 alternatieven voor paars en pimpelpaars zijn op dezelfde wijze doorgerekend door het Centraal Planbureau als hún plannen. En de conclusie van het CPB is helder: als de plannen van de SP worden doorgevoerd is de economische groei hetzelfde als in het scenario van het CPB, gemiddeld 2,5 procent per jaar, loopt de staatsschuld niet op en blijft er sprake van een structureel begrotingsevenwicht. Wij verspillen geen geld, wij gooien het niet over de balk, daar zijn we veel te zuinig voor. Wij geven het geld alleen beter en socialer uit! En jazeker, de mensen met het minste geld gaan er bij ons, in vergelijking met andere partijen, het meeste op vooruit. Maar ook de mensen met middeninkomens gaan er bij ons op vooruit. Tenzij iemand beweert dat mensen met een inkomen boven de 200.000 gulden ook tot de middeninkomens behoren.

Politici van andere partijen zeggen nogal eens: ‘de SP staat op winst omdat die Jan Marijnissen zo aardig is, de mensen kennen het programma van de SP niet. Want anders…’ En dan noemen ze volgens hen ‘verborgen’ programmapunten. Een paar voorbeelden.

‘De SP wil een belastingschijf invoeren van 72 procent!’ wordt er gezegd. Dat is waar. Maar wel voor mensen met een inkomen van 225.000 euro en dan nog alleen voor dat deel bóven die 225.000 euro per jaar. Het is niet dat we die mensen hun geld misgunnen. Nee, wij willen graag ons land socialer maken. Daar hebben we geld voor nodig en dan is het principe van ‘de sterkste schouders de zwaarste lasten’ wel zo eerlijk. Bovendien, in 1990 hadden we nog zo’n tarief, maar dat is destijds met de PvdA in de regering afgeschaft. 70 procent van de bevolking vindt de inkomensverschillen in ons land te groot. Wij doen er wat aan.

‘De SP is tegen de monarchie’ wordt er gezegd. Ja, inderdaad , wij vinden een gekozen staatshoofd in een volwassen democratie beter. Maar – eerlijk is eerlijk – wij geven er geen prioriteit aan dit snel te regelen, er zijn waarlijk belangrijkere zaken en onze koningin doet het zo slecht nog niet.

‘De SP wil de hypotheekrente afschaffen.’ Dit wordt beweerd, maar het klopt niet. Iedereen – rijk en arm – krijgt hypotheekrenteaftrek. Alleen de mensen met een hypotheek van boven de 225.000 euro krijgen bóven dat bedrag geen aftrek meer.

‘De SP staat met de rug naar de wereld en is tegen Europa,’ roept een ander. Onjuist, helemaal onjuist. We hebben juist volop oog voor het buitenland. Socialisten zijn immers per definitie internationalisten. De beweging ‘globalisering anders’ krijgt al jarenlang steun van de SP, ook toen andere partijen er nog uiterst schamper over deden. We zijn bij elke internationale demonstratie en manifestatie over dit thema aanwezig, van Amsterdam in 1997 tot Florence in 2002. Overal zijn we actief om mee te demonstreren voor een eerlijke globalisering en nieuwe initatieven mee te organiseren. We spelen een rol van belang in de opbouw van de nieuwe vredesbeweging, die zich verzet tegen het waanidee dat je ingewikkelde, historisch beladen conflicten met bommentapijten kunt oplossen. We durven het aan om deze stelling te bepleiten ook als we ons daarmee niet populair maken. We ondernemen acties waarmee we de tweedeling hier én in de rest van de wereld aan de orde stellen. Dat zien we vanouds al als een onontkoombare verplichting in het kader van de internationale solidariteit. Daarom steunden we bewegingen tegen onderdrukking en terreur, in Latijns-Amerika, in Zuidelijk Afrika. We pleiten voor een vooraanstaande rol van de VN in de wereld en voor de democratisering van de volkerenorganisatie. We ijveren al jarenlang voor een vreedzame oplossing van het gewelddadige conflict in het Midden-Oosten tussen Israël en de Palestijnen. Daarbij pleiten we voor gegarandeerd veilige grenzen voor Israël en een levensvatbare Palestijnse staat. Van de superstaat Europa zijn we niet gecharmeerd en dat laten we ook luid en duidelijk merken. We voerden als enige Nederlandse partij actie tegen het Verdrag van Maastricht in 1991, waar we nu de euro aan te danken hebben; een euro die juist de instabiliteit binnen Europa nog wel eens zou kunnen aanwakkeren in plaats van bestrijden. Dat in ons land als gevolg van de invoering van de euro alles duurder is geworden hebben we allemaal mogen ondervinden. Wij haalden handtekeningen op om een referendum over de toekomst van Europa te krijgen, maar onder Paars was er geen enkele steun om de mensen in Europa over de toekomst van Europa te laten beslissen. Op allerlei manieren hebben we ons ingezet om uit te leggen dat we zijn vóór samenwerking binnen Europa, maar tegen het verder (in dit tempo) overdragen van bevoegdheden van de nationale regeringen en parlementen naar het ondoorzichtige, bureaucratische, frauderende Brussel. Tal van publieksonderzoeken geven aan dat de SP daarmee maar al te vaak verwoordde wat de meerderheid van de Nederlandse bevolking vond maar wat de meeste partijen niet wilden horen.Wij geloven in de democratie, in de rechtsstaat, in sociale zekerheid, in een overheid die haar verantwoordelijkheid neemt en niet alles overlaat aan de markt: kortom wij geloven in een beschaafd Europa, dat het verdient om voor te vechten.

Een laatste vooroordeel: de SP is nu wel goed bezig, erg actief en creatief en met de beste bedoelingen. Maar als ze groter wordt zal ze worden als alle andere partijen die ook met de beste bedoelingen begonnen.

Wel, op dit punt kan ik niks garanderen. De toekomst zal het leren. Maar ik weet wél dat de tienduizenden leden die zich aansluiten bij onze partij en de honderdduizenden mensen die inmiddels tot onze vaste kiezers behoren er alles aan zullen doen om te voorkomen dat het de verkeerde kant met ons op gaat. Ik heb veel vertrouwen in hun inzichten en hun inzet om de SP op koers te houden. Zoveel vertrouwen, dat ik me ook de komende jaren graag voor de SP in de Tweede Kamer zal manifesteren – onder het beding dat onze leden, onze kiezers én onze criticasters mij en mijn collega’s blijven controleren!