28 juni 2007 - NRC
‘Nu is niemand meer zeker van zijn baan’
Jan Marijnissen weer terug als aanvoerder van de oppositie
Tijdens de 100 dagen durende oriëntatie van het kabinet op de samenleving lag SP-voorman Jan Marijnissen plat op bed met een hernia. Hij is terug met kritiek: „De PvdA is niet meer te volgen”.
Door Guus Valk
Den Haag, 28 juni. Er loeit weer gitaarmuziek uit de stereo-installatie op de werkkamer van Jan Marijnissen. Sinds deze week is de partijleider van de Socialistische Partij (SP) weer terug in de Tweede Kamer, na een wekenlange afwezigheid. „Ik had geen betere tijd uit kunnen kiezen”, zegt Marijnissen. „Die honderd-dagenperiode heb ik weinig gemist, geloof ik.”
Marijnissen kent inmiddels alle afleveringen van The Saint, „’s middags, op de Belgische televisie”. Hij lag thuis plat met een hernia en kon nauwelijks bewegen. Alleen op zijn weblog kon hij commentaar geven op het kabinet, zijn rol werd in het parlement overgenomen door Kamerlid Agnes Kant. Maar vanaf nu gaat hij het het kabinet zelf weer moeilijk maken. „Het beleidsplan van het kabinet had echt te weinig om het lijf. De formatie gaat nog steeds door, echte beslissingen worden vooruitgeschoven.”
VVD-leider Mark Rutte zei vorige week dat de SP, via de PvdA, het kabinet in de greep houdt. De PvdA is volgens Rutte zó bang voor de opkomst van de SP, dat het in de formatie veel geld heeft bedongen voor de eigen ministers. Marijnissen vindt dat daar wel wat in zit. „Ze hebben op sommige punten wel naar ons geluisterd. Het programma ademt gemeenschapszin, het altruïsme is terug, er gaat geld naar de oude wijken. Maar ik zou het kabinet tot radicalere keuzes willen dwingen, bijvoorbeeld over Europa.”
Marijnissen is bijzonder kritisch over het dit weekend gesloten Europees verdrag en wil een nieuw referendum over de uitkomst. Woordvoerder Harry van Bommel noemde het verdrag gisteren „oude wijn in nieuwe zakken”. Zo heeft Nederland te veel bevoegdheden in moeten leveren en is het verdrag in feite nog steeds een grondwet. Marijnissen: „Van de ChristenUnie, toch een eurokritische partij, valt het me tegen dat ze als regeringspartij het Europa-standpunt hebben ingeleverd.”
De meeste kritiek krijgt de PvdA van Marijnissen. „PvdA-fractievoorzitter Tichelaar wil ook een referendum, fractiewoordvoerder Blom zei gisteravond weer dat dat niet klopt. Blijkbaar heeft het CDA een keer ‘boe’ geroepen. Ik hoor alleen maar dubbele geluiden.” De PvdA is ideologisch niet meer te volgen. Onder Kok was het nog duidelijk: de partij had het neoliberalisme omarmd. Nu weet ik het niet meer.”
De PvdA is bovendien op de gisteren gehouden participatietop naar het CDA en de werkgevers gekropen door te beginnen over versoepeling van het ontslagrecht, zegt Marijnissen. „Modernisering, zegt de PvdA zelf. Mooi woord, maar het maakt me echt kwaad. Ze hebben zich laten chanteren door akkoord te gaan met de deal van de werkgevers dat zij 200.000 mensen extra aan een baan zouden helpen. De uitkomst van de participatietop was al voorgekookt.”
Waarom is een verandering van het ontslagrecht niet goed?
„Welk probleem wil het kabinet oplossen? Toen in de jaren negentig de flexwet werd ingevoerd, waarschuwden wij al voor rondtrekkende werknemers zonder bescherming. Dat is ook gebeurd. Maar het kabinet wil straks van iederéén een flexwerker maken. Dat betekent dat niemand meer zeker van zijn baan is en het gevoel krijgt op de schopstoel te zitten.”
Het is nu te moeilijk mensen te ontslaan, zeggen werkgevers. Een soepeler stelsel kan werklozen sneller aan een baan helpen.
„Nou, zo moeilijk is dat niet. Ik ben zelf ook eens ontslagen, dat was zo gebeurd. Ik weiger de klaagzang van de werkgevers voor waar aan te nemen.”
PvdA’ers ergeren zich aan deze kritiek. Zij nemen wél regeringsverantwoordelijkheid, zeggen ze. De SP doet het goed in de peilingen en kan vrij schieten.
„Als je in een interne crisis raakt door slechte peilingen, dan ben je als partij geen knip voor de neus waard. ”
Terug naar interviews
